Oktanyum'un Deneysel Amatör Roketçilik Web Sitesi


Güvenlik   


Öncelikle, çok sık sorulan ve herkesin ilk aklına gelen bir soruya cevap verelim. Amatör Roketçilik tehlikeli bir uğraş mıdır? Bu soruyu yıllardır bu hobiyle aktif olarak meşgul olan birisi olarak "hayır" cevabıyla, cevaplıyorum. Aksini düşünsem zaten, bu işe asla bulaşmazdım. Çünkü hiç bir bakımdan risk alan biri değilim. Vücuduma rahatsızlık veya zarara yol açabilecek uğraşlardan (birçok spordan) ve zevklerden(sigara gibi) uzak durma gayretini gösteriyorum.

Soruya devam edersek. Eğer Amatör Roketçilik tehlikeli bir uğraş değilse, bunu yapmak endişe duymak için tehlike olmadığı anlamına mı gelir? Açıkça, bu soruya verilecek yanıt, yine kesin bir "hayır"dır. Roketçilik kuşkusuz doğal olarak bir hayli  potansiyel tehlikelere sahiptir. Bu yüzden bir sorumluluğu vardır. Bu hobiyi sürdürürken bu potansiyel tehlikeleri kontrol altında tutup, farkına varmak ve gerekli çalışma şekilleri ve tedbirleri almak için büyük bir gayret gösterilmelidir. Diğer birçok eğlenceli hobilerde olduğu gibi bilgi noksanlığı veya dikkatsizlikten ötürü zarar meydana gelebilir. Bu zararın önüne geçebilmenin önemli sayılabilecek iki yolundan ilki sağduyu diğeri ise aşağıda bir liste halinde verilen kurallar bütününe uyulmasıdır. Bu konuda diğer sayılabilecek bir unsurda roketçilik hakkında her geçen gün daha fazlasını edinmeniz gereken bilgi olacaktır. Çünkü sağduyunun yeterli olmadığı yerde bilginin büyük önemi vardır. Bu bilgi hem tecrübeden ve hem de diğer kaynaklardan elde edilebilinir. Bu kaynaklar model roketçilik hakkındaki kitaplardan veya internetteki ilgili sitelerden yararlanarak edinilir. Ama ne yazık ki bu tür bilgi kaynaklarının hemen hepsi yabancı dille yazıldığı için bu bilgiden ancak yabancı dil yeterliliğine sahip olanlar yararlanabilir. Bu eksikliği gidermek için bu web sitesinin Temel Kavramlar ve Eğitim Dosyaları bölümünü sizler için hazırlamış bulunuyorum.

Aşağıda bir liste halinde verilen kurallar bütünü, 1957 yılında kurulan Amerika Ulusal Roketçilik Kurumu (NAR)'nun ortaya koyduğu ve tüm dünyada kabul gören kurallar bütünü olup roketçilik dünyasında NAR Model Roketçilik Güvenlik Kuralı olarak bilinmektedir. Bu kurallara uyulduğu müddetçe model roketçiliğin güvenlik probleminden bahsetmek söz konusu olamaz.

Model Roketçilik Güvenlik Kuralı

Malzemeler: Roketimin burun, gövde ve kanatçıkları için sadece, metal olmayan hafif parçalar kullanacağım.

Motorlar: Sadece tescilli, ticari olarak imal edilmiş model roket motorlarını kullanacak ve bu motorların üzerinde değişiklik yapmayacağım ya da imalatçı tarafından tavsiye edilen amaçtan başka hiçbir şekilde onları kullanmayacağım.

Ateşleme Sistemi: Roketlerimi elektrikli fırlatma sistemi ve elektrikli ateşleyicilerle fırlatacağım. Fırlatma sistemim fırlatma anahtarına seri halde bağlı bulunan bir güvenlik kilidi içerecek olup bırakıldığında "kapalı"ya tekrar dönecek bir fırlatma anahtarı kullanacağım.

Ateşlenme Hatası: Roketim elektrikli fırlatma sistemimin düğmesine bastığımda fırlamazsa, fırlatma rampasının güvenlik kilidini çıkaracak ya da akümülatöründen bağlantısını keseceğim ve herhangi birinin rokete yaklaşmasına izin vermeden önce en son fırlatma girişiminin ardından 60 saniye bekleyeceğim.

Fırlatma Güvenliği: Fırlatmadan önce geri sayımdan faydalanacak ve herkesin D motorları ya da daha küçükleriyle roketler fırlatırken en az 4.5 metre (15 feet) uzakta bir emniyet mesafesi ve daha büyük roketler fırlatırken en az 9 metre (30 feet) uzakta bir emniyet mesafesinde olmasına dikkat edeceğim. Denenmemiş bir roketin dengesi ya da güvenliği hakkında kuşku duyarsam, uçuştan önce denge durumunu kontrol edecek ve onu sadece seyircileri uyardıktan ve onları uzakta güvenli bir mesafeye gönderdikten sonra uçuracağım.

Fırlatma Rampası: Roketin hemen hemen dümdüz uçmasını sağlamak için, roketimi dikeyle 30 derecelik açı içerisinde yöneltilmiş bir fırlatma çubuğu, kulesi ya da rayından fırlatacağım ve motorun egzozunun yere vurmasını önlemek için bir kıvılcım saptırıcısı kullanacağım. Kazara olacak göz yaralanmasını önlemek için, fırlatma rampalarını fırlatma çubuğunun ucu göz hizasından yukarıda olacak şekilde yerleştireceğim ya da kullanılmadığı zaman çubuğun ucuna başlık geçireceğim.

Ölçü:Model roketimin kalkışta ağırlığı 1500 gram (53 ons) ’dan daha fazla ve itici yakıt içeriği 125 gram ( 4.4 ons)’dan ya da toplam itici kuvveti 320 N.san (71.9 pound-saniye)’den daha fazla olmayacaktır. Model roketimin ağırlığı kalkışta bir pound (453 gram)’dan daha fazla ya da itici yakıtı 4 ons (113 gram)’tan daha fazla olursa, uçuştan önce Federal Havacılık İdaresi yönetmelikleriyle uygunluğunu kontrol edeceğim.

Uçuş Güvenliği: Roketimi hedef konumunda bulutların içine ya da uçaklara yakın fırlatmayacağım ve roketime herhangi bir yanabilir ya da patlayıcı roket yükü koymayacağım.

Fırlatma Yeri: Roketimi dışarıda, ekli tabloda görülen en az büyüklükteki açık havada ve rüzgar hızı saatte 32 km (20 mil/h) ‘den daha büyük olmayan güvenli hava koşullarında uçuracağım. Fırlatma yerinde ot yangını tehlikesini ve fırlatma tabanına yakın kuru ot bulunmamasını sağlayacağım.

                                             FIRLATMA YERİ BOYUTLARI

Motorun
Toplam İtici Kuvveti
(Newton-saniye)

Eşdeğer Motor Tipi

Mininimum Yer Ölçüsü

(feet)

(metre)

0.00 --­ 1.25

1/4A & 1/2A

50

15

1.26 ­-- 2.50

A

100

30

2.51 -- ­5.00

B

200

60

5.01 --­ 10.00

C

400

120

10.01 --­ 20.00

D

500

150

20.01 --­ 40.00

E

1000

300

40.01 --­ 80.00

F

1000

300

80.01 --­ 160.00

G

1000

300

160.01 --­ 320.00

İki G’li

1500

450

Kurtarma Sistemi: Tekrardan uçabilmesi için zarar görmemiş olması ve güvenli bir şekilde geri dönebilmesi amacıyla roketimde bir şerit ya da paraşüt gibi bir kurtarma sistemi kullanacağım. Roketimde yalnızca aleve dayanıklı ya da yanmaz kurtarma sistemi tapası kullanacağım.

Kurtarma Güvenliği: Roketimi enerji hatları, yüksek ağaçlar ya da diğer tehlikeli yerlerden kurtarmaya teşebbüs etmeyeceğim.


Ana Sayfa